Το Ίδρυμα Γεωργίου και Αικατερίνης Χατζηκώνστα είναι το παλαιότερο Ίδρυμα που παραμένει σε λειτουργία και το τρίτο που ιδρύθηκε μετά την επανασύσταση του ελληνικού κράτους, με βασιλικό διάταγμα που υπέγραψε ο Όθωνας στις 29 Αυγούστου 1853.
Ο εθνικός ευεργέτης Γεώργιος Χατζηκώνστας στη διαθήκη του ορίζει ότι: «Οι εκτελεσταί αφού φέρουν είς φώς άπασαν την περιουσίαν μου, όσα περισσεύουν, με αυτά επιθυμώ και θέλω να αποκαταστήσουν εν καλόν κατάστημα, όπου και όπως το εγκρίνουν εύλογον, πρός όφελος των πτωχών».
Το όραμα του διαθέτη υλοποίησε ο Ιδρυτής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και πρώτος πρόεδρος του Ιδρύματος (1853-1869) Γεώργιος Σταύρος, όπου μαζί με τους εκτελεστές της διαθήκης ανήγειραν «εντός του Δήμου της πόλεως των Αθηνών ένα ορφανοτροφικό κατάστημα στο όνομα του Γεωργίου και της Αικατερίνης Χατζηκώνστα».
Το Ίδρυμα Χατζηκώνστα ξεκίνησε την λειτουργία του ως ορφανοτροφείο αρρένων με έδρα το κτίριο της οδού Πειραιώς 68, όπου σήμερα σώζεται μόνο το παρεκκλήσι του Αγ. Γεωργίου, έργο του Ε. Τσίλερ. Το 1940 επιτάχθηκε και λειτούργησε ως στρατόπεδο χωροφυλακής, στη συνέχεια έγινε στρατόπεδο της ιταλικής φρουράς της Αθήνας και φυλακές, ώσπου στη διάρκεια των Δεκεμβριανών το κτίριο ανατινάχθηκε. Το Ίδρυμα Χατζηκώνστα ωστόσο συνέχισε την λειτουργία του όσον αφορά την παιδική προστασία από το 1871 στις εγκαταστάσεις του Χαλανδρίου, όπου και συνεχίζει μέχρι σήμερα να προσφέρει έργο σε παιδιά άπορων οικογενειών.
Κατά την μακρά διάρκεια λειτουργίας του, οι χιλιάδες απόφοιτοι έχουν διακριθεί σε διάφορους κοινωνικούς και επαγγελματικούς τομείς, αποτέλεσμα των εφοδίων που έλαβαν από το Ίδρυμα για την εξασφάλιση μιας αξιοπρεπούς ζωής.